GIỚI THIỆU VỀ CÂY TRÀM NĂM GÂN

Tràm năm gân (hay Tràm lá rộng) có tên khoa học là Melaleuca quinquenervia (Cav.) S.T.Blake, phân bố tự nhiên ở Papua New Guinea và ven biển phía đông Australia. Đây là loài cây có hàm lượng tinh dầu trong lá cao, có thể đạt 1,3 – 2,4%, tỷ lệ 1,8-cineole đạt 0,2 – 65% (Brophy&Doran, 1996) hoặc 5 – 50% (Brophy et al, 2013).

Tràm năm gân được nhập vào Việt Nam từ những năm 1990, là loài cây thân gỗ có chiều cao trung bình từ 8 – 12m. Tràm năm gân thích nghi với cả các điều kiện địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu khắc nghiệt, khả năng sinh trưởng tốt và cho chất lượng tinh dầu vượt trội.

TINH DẦU TRÀM NĂM GÂN

Tinh dầu tràm năm gân có tên khoa học là niaouli oil, là dung dịch trong suốt có màu vàng nhạt, mùi thơm dịu. So với tinh dầu tràm gió và tinh dầu tràm trà, tinh dầu tràm năm gân có mùi ít nồng hơn và ngọt hơn.

1. Công dụng

• Các thử nghiệm khoa học đã chứng minh 1,8-cineole có tác dụng kìm hãm và kháng các chủng vi khuẩn Erwinia, Candida albicans, Micrococcus, Pseudomonas, Klebsiella, Escherichia coli và Agrobacterium. Do vậy, tinh dầu tràm năm gân được sử dụng trong ngành công nghiệp dược phẩm để làm chất khử trùng để điều trị vết thương, điều trị các triệu chứng của bỏng, viêm da, dị ứng, viêm phổi và viêm phế quản, viêm mũi họng, viêm nướu răng, chốc lở, bệnh vẩy nến, viêm xoang, viêm miệng, viêm amidan, cũng như chống muỗi và bôi lành vết sưng do muỗi đốt.

• Trong y học cổ truyền ở Việt Nam, tinh dầu giàu 1,8- cineole thường được dùng nguyên chất để xoa bóp chữa đau nhức, tê thấp, thần kinh; chữa ho, hen suyễn, cảm lạnh; cũng như chữa đau bụng, co thắt dạ dày, làm thuốc bôi chống viêm (Đỗ Tất Lợi, 1995, Võ Văn Chi, 1997).

• Với khả năng kháng khuẩn mạnh, tinh dầu tràm năm gân được sử dụng để chăm sóc da, làm sạch da nhờn, hỗ trợ trị mụn, mẩn ngứa, nhọt, trầy xướt và vết côn trùng cắn rất tốt. Tinh dầu này đẩy nhanh tốc độ thay thế mô và tế bào da, giúp làm mờ và xóa vết sẹo/nám, tàn nhang hiệu quả.

• Tinh dầu tràm cũng có tác dụng điều trị giun, đặc biệt là giun đũa, và nhiễm trùng bộ phận sinh dục (Lassak và McCarthy, 1983).

• Tinh dầu tràm năm gân kích thích tuần hoàn máu và bạch huyết, nhờ đó ngăn chặn quá trình tích tụ axit uric ở các khớp, làm ấm những bộ phận bị thiếu máu, làm giảm đau khớp và giảm các triệu chứng của bệnh gout. Tương tự tràm trà và tràm gió, tinh dầu tràm năm gân giúp thư giãn, giảm mệt mỏi trí óc, tăng mức độ tập trung và sáng tạo.

• Ngoài 1,8-cineole, trong tinh dầu tràm năm gân còn một số hoạt chất có giá trị hương liệu được dùng trong sản xuất nước hoa và mỹ phẩm (Sellar, 1992; Lawless, 1995) như nerolidol, citronellol, linalool,…

2. Những cách sử dụng phổ biến

• Tránh gió, chống ho, trị cảm lạnh

Nhỏ vài giọt tinh dầu tràm vào chậu nước tắm, lưu ý rửa mặt bằng nước riêng để tránh dầu làm cay mắt. Tắm với tinh dầu tràm sẽ giữ ấm được cho cơ thể, chống ho và tránh cảm.

Dùng tinh dầu tràm xoa vào hai tay rồi thoa trực tiếp lên lưng và trước ngực sau khi tắm xong hay trước khi đi ra ngoài trời lạnh, có thể xoa vào gan bàn chân rồi đi tất để giữ ấm.

• Trị muỗi đốt

Dùng tinh dầu tràm chấm trực tiếp lên vết muỗi đốt trên da, giúp tránh được ngứa nhanh và làm giảm sưng. Nhỏ vài giọt tinh dầu tràm vào bát nước, làm ướt khăn bằng bát nước được nhỏ tinh dầu, sau đó dùng khăn lau chân tay,như vậy sẽ tránh được muỗi đốt.

Có thể xông dầu tràm trong nhà để đuổi muỗi, côn trùng và làm sạch không khí.

• Kháng khuẩn

Nghiên cứu khoa học đã chứng minh, trong tinh dầu tràm năm gân có chứa hoạt chất α-Terpineol có tác dụng kháng khuẩn, ức chế các loại virus kể cả virus H5N1, vì vậy sử dụng các sản phẩm xà phòng, nước rửa tay có chứa thành phần tinh dầu tràm năm gân cũng đem lại hiệu quả phòng chống dịch bệnh tốt hơn.

Tác dụng kháng khuẩn của tinh dầu tràm năm gân cũng được thể hiện rõ ràng trong việc điều trị mụn nhọt và các tổn thương nhẹ trên da. Chấm tinh dầu trực tiếp lên nốt mụn hoặc pha loãng với nước sạch rồi thoa đều lên da, làn da sẽ được làm sạch, các nốt mụn khô dần và biến mất.

• Chống đầy hơi, không tiêu, đau bụng lạnh

Khi bị đầy hơi, không tiêu hay đau bụng do nhiễm lạnh, nhỏ vài giọt tinh dầu tràm vào lòng bàn tay rồi massage bụng nhẹ nhàng, các triệu chứng này sẽ được khắc phục.